CUMHURBA?KANI GÜL´E ?OK ÇA?RI: 104. MADDEYY ÇALI?TIR

Anayasa Mahkemesi, CHP´nin anayasa de?i?ikliklerinin iptali istemini önümüzdeki haftalarda karar ba?layacak. Mahkeme Ba?kany Ha?im Kylyç CHP´nin ba?vurusundan sonraki günlerde yapty?y bir açyklamasynda üç-be? maddenin iptal edilebilece?ini belirtmi?ti. Hukukçular bu i?aret üzerine, Anayasa Mahkemesi´nin 411 gibi çok yüksek bir oyla meclisten geçen ba?örtüsü kararyny iptal etmesi ve 367 kararynda oldu?u gibi kendi yapysynyn ve HSYK´nyn yapysynyn de?i?tirilmesine yönelik anayasa de?i?iklik maddelerini de iptal edece?ine, esasa girmemesi gerekti?i halde buna girece?ine, hassas maddeleri iptal edece?ine, öncelikle de referandum sürecini durduraca?yna kesin gözle bakmaya ba?ladylar. Kamuoyunda o günden bu yana bu kanaat yerle?ti. Referandumun durdurulmasy durumu ilk defa ya?anacak. Böyle bir skandal kar?ysynda hukukçulardan çe?itli çözüm önerileri geliyor. Son önerinin sahibi hukukçu Gökhan Bacyk. Bacyk, Türkiye Cumhuriyeti Anayasasy´na göre bütün sistemin üstünde olan ve bütün ´devlet organlarynyn´ i?leyi?ini gözetmekle yükümlü tek kurumun anayasa mahkemesi de?il Cumhurba?kany oldu?unu hatyrlatty ve Gül´ü 104. maddeyi çaly?tyrarak anayasa mahkemesinin kararyna müdahale etmeye ça?yrdy. Cumhurba?kany Gül ?u ana kadar olasy bir yetki a?ymy durumunda çykacak iptal krizini çözmeye yönelik önerilerin tarty?ylmasyna kar?y olmady?yny, konunun tarty?ylmasyndan yana oldu?unu açyklamy?ty.

CUMHURBA?KANI GÜL´E ?OK ÇA?RI: 104. MADDEYY ÇALI?TIR

Anayasa Mahkemesi, CHP´nin anayasa de?i?ikliklerinin iptali istemini önümüzdeki haftalarda karar ba?layacak. Mahkeme Ba?kany Ha?im Kylyç CHP´nin ba?vurusundan sonraki günlerde yapty?y bir açyklamasynda üç-be? maddenin iptal edilebilece?ini belirtmi?ti. Hukukçular bu i?aret üzerine, Anayasa Mahkemesi´nin 411 gibi çok yüksek bir oyla meclisten geçen ba?örtüsü kararyny iptal etmesi ve 367 kararynda oldu?u gibi kendi yapysynyn ve HSYK´nyn yapysynyn de?i?tirilmesine yönelik anayasa de?i?iklik maddelerini de iptal edece?ine, esasa girmemesi gerekti?i halde buna girece?ine, hassas maddeleri iptal edece?ine, öncelikle de referandum sürecini durduraca?yna kesin gözle bakmaya ba?ladylar. Kamuoyunda o günden bu yana bu kanaat yerle?ti. Referandumun durdurulmasy durumu ilk defa ya?anacak. Böyle bir skandal kar?ysynda hukukçulardan çe?itli çözüm önerileri geliyor. Son önerinin sahibi hukukçu Gökhan Bacyk. Bacyk, Türkiye Cumhuriyeti Anayasasy´na göre bütün sistemin üstünde olan ve bütün ´devlet organlarynyn´ i?leyi?ini gözetmekle yükümlü tek kurumun anayasa mahkemesi de?il Cumhurba?kany oldu?unu hatyrlatty ve Gül´ü 104. maddeyi çaly?tyrarak anayasa mahkemesinin kararyna müdahale etmeye ça?yrdy. Cumhurba?kany Gül ?u ana kadar olasy bir yetki a?ymy durumunda çykacak iptal krizini çözmeye yönelik önerilerin tarty?ylmasyna kar?y olmady?yny, konunun tarty?ylmasyndan yana oldu?unu açyklamy?ty.

Anayasa Mahkemesi, 111 milletvekilinin 5982 sayyly Türkiye Cumhuriyeti Anayasasynyn Bazy Maddelerinde De?i?iklik Yapylmasy Hakkynda Kanun´un iptali ve yürürlü?ünün durdurulmasy istemini önümüzdeki haftalarda karar ba?layacak. Mahkeme ba?kany Ha?im Kylyç birkaç CHP´nin ba?vurusundan sonraki günlerde yapty?y bir açyklamasynda üç-be? maddenin iptal edilebilece?ini belirtmi?, buna AK Parti ve hukukçulardan büyük tepki gelmi?ti. Hukukçular bu i?aret üzerine, Anayasa Mahkemesi´nin 411 gibi çok yüksek bir oyla meclisten geçen ba?örtüsü kararyny iptal etmesi gibi kendi yapysynyn ve HSYK´nyn yapysynyn de?i?tirilmesine yönelik anayasa de?i?iklik maddelerini de iptal edece?ine, esasa girmemesi gerekti?i halde buna girece?ine, hassas maddeleri iptal edece?ine, öncelikle de referandum sürecini durduraca?yna kesin gözle bakyyorlar. Kamuoyunda o günden bu yana bu kanaat yerle?ti. üzerine, mahkeme üyesi Fulya Kantarcyo?lu´nun ´içtihat´ yoluyla esasa girilip iptal edilece?i izlenimi veren ses kaydyndaki cümleleri geldi. Anayasa Mahkemesi´nin hukuk dy?y kararyna ilk ciddi tepki ayny mahkemede raportör olarak görev yapan Osman Can´dan geldi. Can hukuksuz kararyn yok hükmünde olaca?yny açyklady ve hükümeti , mahkemenin olasy iptal kararyny resmi gazetede yayymlamamaya ça?yrdy. Di?er bir öneri Hukukçu Mustafa ?entop´tan geldi. ?entop´a göre hükümet iptal karary üzerine meclisi acilen toplayyp iptal edilen maddelerde bazy de?i?iklikler yaparak tekrar referandum paketine eklemeli ve referanduma gitmeli. Son olarak radikal bir öneri de di?er bir hukukçu Gökhan Bacyk´tan geldi. Bacyk, Türkiye Cumhuriyeti Anayasasy´na göre bütün sistemin üstünde olan ve bütün ´devlet organlarynyn´ i?leyi?ini gözetmekle yükümlü tek kurumun anayasa mahkemesi de?il Cumhurba?kany oldu?unu hatyrlatarak, Cumhurba?kany Gül´ü 104. maddeyi çaly?tyrarak anayasa mahkemesinin kararyna müdahale etmeye ça?yrdy. Cumhurba?kany Gül ?u ana kadar Osman Can´yn dile getirdi?i görü? konusunda bir açyklama yapmy? ve tarty?maya kar?y olmady?yny, konunun tarty?ylmasyndan yana oldu?unu açyklamy?ty. Y?te Gökhan Bacyk´yn görü?leri..

Anayasa Mahkemesi, bütün sistemin üstünde midir?

367 kararyny bir ba?langyç merkezi kabul edersek Anayasa Mahkemesi, yakyn zaman içinde adym adym kendisini mutlak, aldy?y kararlar yanly? ve usule aykyry bile olsa sorgulanamaz bir konuma getirmi?tir. Aslynda olup biteni daha basit ifade etmek yerinde olacaktyr: Demokratikle?meye, normalle?meye direnen statüko, mahkeme üzerinden keyfi ve synyrsyz yorum yoluyla savunma yapmaktadyr. Mahkeme, benim kararlarym ne olursa olsun herkesi ba?lar diyerek her türlü sonsuz ve synyrsyz yorum ile siyasi kararlar almaktadyr. Bir bakyma fiilen Anayasa Mahkemesi hiçbir yasal ve anayasal kuraly tanymaz halde kendisine namütenahi bir hareket ve yetki alany yaratmy?tyr. Bu ?u anlama geliyor: Mahkeme, artyk istedi?i konuda istedi?i biçimde karar alyr. Demokratik yollardan ümidini kesen sivil uzantylar ise Anayasa Mahkemesi´nin siyasal sistemin bütününün en üstünde bir yerde oldu?unu iddia etmektedirler. Bu görü?e göre Anayasa Mahkemesi sistemin en üstünde her ?eyi kontrol etmeye muktedir bir kurumdur. Ancak iki temel soru ile Türkiye kar?y kar?yyadyr: 1. Anayasa Mahkemesi, bütün sistemin üstünde midir? 2. Anayasa Mahkemesi anayasal düzene ve uyuma aykyry eylemde bulunursa ne yapylmalydyr? Ylk olarak hemen belirtmek gerekiyor ki Anayasa Mahkemesi, Türk idari ve siyasal sisteminin en üstünde bir yerde de?ildir. Anayasa, mahkemeye ancak yasamanyn anayasaya uygunluk denetimini yapmasyna izin verir. Dolayysyyla bazylarynyn iddia etti?i gibi Anayasa Mahkemesi, bütün düzenden, siyasal sistemden sorumlu de?ildir. Mahkeme ancak usulüne uygun olarak yasama faaliyetlerini usul ve içerik açysyndan denetler. Mahkemenin bütün sistemin i?leyi?ine nazyr bir yerde oldu?unu iddia etmek mümkün de?ildir.

Anayasasy´nyn 104. maddesine göre cumhurba?kanynyn en tepede yer almasy

Peki Türkiye Cumhuriyeti Anayasasy´na göre bütün sistemin üstünde olan ve bütün ´devlet organlarynyn´ i?leyi?ini gözetmekle yükümlü kurum kimdir? TC Anayasasy´nyn 104. maddesi bu yetkiyi ve konumu açykça cumhurba?kanyna vermi?tir. Ylgili madde, cumhurba?kanyna ithafen ?öyle demektedir: ´Anayasa´nyn uygulanmasyny, devlet organlarynyn düzenli ve uyumlu çaly?masyny gözetir.´ Bu madde açykça anayasanyn uygulanmasyny, devlet organlarynyn uyumlu ve düzenli çaly?masyny gözetmek yetkisini cumhurba?kanyna vermektedir. Yani Anayasa Mahkemesi de dahil bütün kurumlaryn üstünde olarak onlary uyum ve düzen açysyndan gözetebilecek ki?i cumhurba?kanydyr.Asyl önemli olan Anayasa´nyn 104. maddesi bize yukarydaki ikinci soru hakkynda da cevap vermektedir. Anayasa´nyn bu maddesine göre cumhurba?kany ´devlet organlarynyn´ anayasal düzen ve uyuma göre i?lemesini gözetir. Devlet organlary içinde Anayasa Mahkemesi de bulunmaktadyr. Açyk ifade edersek Anayasa Mahkemesi´nin anayasal düzen ve uyum içinde i?lemesini gözetmek hakkyna cumhurba?kany sahiptir. Burada üzerinde durulmasy gereken iki kavram ´düzen ve uyum´ olmalydyr. ´Uyum´ devlet organlarynyn birbirinin yetki alanyna girmeden Anayasa´nyn emretti?i biçimde i? görmesidir. Mesela Anayasa Mahkemesi kendini yasa koyucu yerine koyamaz. Yaparsa bu, anayasal uyumu ihlal anlamyna gelir. ´Düzen´ ise her bir devlet organynyn i?leyi?ini Anayasa´nyn belirtti?i biçimde yapmasydyr. Mesela yine Anayasa Mahkemesi anayasa de?i?ikliklerinin içeri?ine bakmaya kalkarsa Anayasa´nyn belirtti?i düzeni ihlal eder.

Cumhurba?kany hangi durumda devreye girer

104. maddeden Anayasa Mahkemesi´ne yönelik pratik çykacak sonuç ?udur: E?er Anayasa Mahkemesi, syradan bir devlet organy olarak, e?er Anayasa´nyn belirledi?i düzen ve uyuma göre i?lev görmese cumhurba?kanyna anayasal bir görev do?maktadyr. Sorunu daha açyk ifade edelim: E?er Anayasa Mahkemesi, Anayasa´ya aykyry faaliyette bulunursa, mesela yetkisi olmady?y halde anayasa de?i?ikli?ini içerik açysyndan bozarsa, cumhurba?kany 104. maddeden kaynaklanan yetki ile müdahil olmalydyr. 104. madde açykça cumhurba?kanyna devlet organlarynyn anayasal düzen ve uyuma göre çaly?yp çaly?mady?yny gözetme yetkisi vermi?tir. Böyle bir gözetme yetkisini cumhurba?kanyna verip ona takdir yetkisi vermemi? olmak mantyksyz olaca?yna göre cumhurba?kany re´sen devlet organlarynyn anayasal düzen ve uyuma göre çaly?yp çaly?mady?yna karar verecektir. Zaten Türk Anayasasy´na göre cumhurba?kany kanunda belirtilmeyen yetkileri re´sen kullanylyr. Ayryca yine Anayasa´ya göre cumhurba?kanynyn re´sen kullandy?y yetkiler yargysal yolla denetlenemez. Bir kimseye ´anayasa uygulamak, devlet organlarynyn düzenli ve uyumlu çaly?masyny gözetmek´ yetkisini verip takdir yetkisi verilmedi?ini dü?ünmek hukuk manty?y açysyndan tutarly bir yakla?ym de?ildir.

Cumhurba?kanynyn devreye girmesi Osman Can formülünden daha pratik

Anayasa´nyn 7. maddesi ´Yasama yetkisi Türk milleti adyna Türkiye Büyük Millet Meclisi´nindir. Bu yetki devredilemez´ demektedir. Ancak Anayasa Mahkemesi, geçen süreç içinde adym adym bu yetkiye kendini ortak ilan etmi?tir. Fiilen Anayasa Mahkemesi pek çok di?er maddenin yanynda temel olarak Anayasa´nyn 7. maddesini ihlal etmektedir. Bu süreç bütün Türk siyasal sistemi açysyndan bir tür kaosa yol açabilir. En kötüsü, bu süreç TBMM´nin yetkisiz ve i?e yaramaz bir kuruma dönü?mesine meydan verebilir. Meclis´in yasama yetkisine mahkeme yoluyla ortak olmak bir tür ´sürekli darbe´ durumu do?uracaktyr. Bilindi?i gibi Anayasa Mahkemesi Raportörü Osman Can, yerinde ve hakly olarak, bu sürecin muhtemel zararlaryna i?aret ederek Meclis´in direnme hakkyndan bir yöntem olarak bahsetmi?tir. Ancak Meclis´in direnmesi fiilen salt AK Parti direni?i olarak yorumlanacaktyr. Böyle bir direni?e MHP dahil ba?ka bir partinin katylmasy mümkün görünmemektedir. Halbuki Anayasa bu konuda genel de olsa bir düzenleme öngörmektedir. E?er Anayasa Mahkemesi yerle?ik usul ve kanunlary ihlal ederse görev cumhurba?kanyna dü?mektedir. Cumhurba?kany Abdullah Gül, 104. maddenin kendisine verdi?i yetkiye dayanarak olasy bir ihlal durumunda bunu en azyndan kamuoyuna ilan etmelidir! 104. maddeye dayanarak Cumhurba?kany, Anayasa´nyn uygulanmasyna sahip çykmalydyr. E?er Mahkeme, Anayasa´nyn belirledi?i düzen ve uyuma aykyry i? yaparsa bunu tespit etmelidir. ( Gökhan Bacyk, Zirve Üniversitesi / Zaman)

(19 Haziran 2010, 14:50)

HABERLE İLGİLİ ŞİKAYET, DÜZELTME GİBİ TALEPLERİNİZİ İLETMEK İÇİN TIKLAYIN

HABERLE BAĞLANTILI OLABİLECEK LİNKLER: Göster/Gizle

´Anayasa Mahkemesinin olasy iptal kararyna yönelik man?etlerimiz

http://www.kontrgerilla.com/mnsetgoster.asp?haber_no=1916